Besiendershuis 500 years

Een bijzonder jubileum voor het Besiendershuis: in 2025 is het 500 jaar geleden dat het werd gebouwd. Dat wordt groots gevierd met een verjaardagsfeest én een spraakmakend kunstwerk rondom het huis.’

500 jaar staat het Besiendershuis in Nijmegen, en dat is een klein wonder. Het huis is een van de weinige gebouwen in Nederland gebouwd in nederrijns gotische stijl, en om die reden werd het vlak voor de Tweede Wereldoorlog van de sloop gered door een landelijke commissie. De hele benedenstad was in die tijd verkrot, en waar veel huizen werden afgebroken, werd er voor het Besiendershuis plannen gemaakt voor restauratie. Dat gebeurde uiteindelijk ook, tijdens de Duitse bezetting nota bene, door ingenieur Deur. De naamgever van het huis is de besiender, de tollenaar die de passerende scheepsladingen op de Waal inspecteerde en taxeerde, in opdracht van het stadsbestuur.

Tegenwoordig zijn het kunstenaars die vanuit het huis de stad en de rivier observeren en de maat nemen. Het Besiendershuis is getransformeerd in een plek waar culturele programma’s worden gemaakt om verbeelding naar de stad te brengen.

Het Besiendershuis is een charmante verschijning in de benedenstad van Nijmegen. Het is een cultureel eilandje in een toeristische deel aan de Waal, de rivier van de stad. In ga aan de slag met het stedenbouwkundig gegeven van de enorme tijdsprong tussen tussen 1525 en 2025.

Het is een boeiend gegeven dat wij in Europa cultuur grotendeels leren begrijpen via fysieke artefacten. Het behouden van objecten zoals oude gebouwen en deze koesteren lijkt logisch, maar dat is niet overal zo in de wereld. In China waar ik diverse megasteden vaker heb bezocht – sommige steden zijn ook zeer oud – is vaak geen oud gebouw te vinden. Daar wordt al decennia lang alles afgebroken om de steden in de vaart der volkeren met moderne gebouwen op te stomen. Slechts een enkele tempel wordt bewaard. Alles wat in de weg staat wordt genadeloos vernietigd. Tijdens deze reizen heb ik geleerd dat juist het koesteren van oude gebouwen en steden heel belangrijk is voor het begrijpen van je omgeving en cultuur en voor het collectief geheugen.

De installatie zal de stemmen van en in de stad verbinden met het Besiendershuis, hoe is volgend jaar te zien.